„Rynek wewnętrzny w 2013 r.” – to opracowanie Głównego Urzędu Statystycznego, które dostarcza interesujących informacji na temat polskiego handlu hurtowego i detalicznego w roku minionym.
Udział handlu w produkcie krajowym oraz marża w hurcie i detalu
Według wstępnych danych za rok 2013, udział całego handlu w Polsce w produkcie krajowym brutto wyniósł 16,9% i był o 0,1% niższy niż przed rokiem, chociaż o 0,6% wyższy niż przed dwoma laty.
Średnia marża w 2012 r. przedsiębiorstwach hurtowych w Polsce (z wyłączeniem handlujących pojazdami samochodowymi) wynosiła 15% (w 2011 r. – 14,7%, w 2010 r. – 16,2%). Wśród działów handlu hurtowego, ponadprzeciętny wskaźnik odnotowały hurtownie handlujące żywnością i napojami oraz wyrobami tytoniowymi – 17,7% (w 2011 r. – 16,1%, w 2010 r. – 17,9%).
Z kolei średnia marża w 2012 r. w handlu detalicznym w Polsce (z wyłączeniem handlujących pojazdami samochodowymi) wynosiła 20,7% (w 2011 r. – 20,7%, w 2010 r. – 21,3%). Sklepy sprzedające żywność i napoje oraz wyroby tytoniowe uzyskały średnią marżę w wysokości 20,2% w placówkach wyspecjalizowanych (w 2011 r. – 18,3%, w 2010 r. – 20,3%) i 18,8% w placówkach niewyspecjalizowanych (w 2011 r. – 18,2%, w 2010 r. – 18,9%).
Struktura przychodów w hurcie i detalu
Istotnym elementem umożliwiającym ocenę kanałów dystrybucji i cyrkulacji towarów jest analiza struktury przychodów według klientów oraz podział dokonanych zakupów w przedsiębiorstwach hurtowych według typów dostawców.
Przedsiębiorstwa handlowe [dane dotyczą jednak tylko przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 9 osób] w 2013 r. dokonywały w około 53% zakupów bezpośrednio od producentów i wytwórców krajowych. Bezpośredni import stanowił nieco ponad 23%, a zakupy u hurtowników około 23%.
W zależności od rodzaju prowadzonej działalności handlowej (hurtowa lub detaliczna) struktura zakupów jest bardziej zróżnicowana. Przedsiębiorstwa handlu hurtowego w 52% zaopatrują się u producentów i wytwórców krajowych, a w 27% bezpośrednio z importu. Udział zakupów w relacji hurtownik – hurtownik wyniósł niecałe 20%.
W handlu detalicznym z kolei zakupu towarów dokonywano głównie bezpośrednio u producentów i wytwórców krajowych (58%), natomiast u hurtowników w 28%, zaś towary z importu stanowiły 13% wartości ich zakupów.
Przedsiębiorstwa handlu detalicznego o zagranicznym kapitale właścicielskim najczęściej dokonywały zakupów bezpośrednio u producentów i wytwórców na rynku krajowym (nieco ponad 49% ogólnej wartości) bądź bezpośrednio z importu (ok. 40 %), a rzadziej u hurtowników (ok. 10%).
W strukturze przychodów przedsiębiorstw hurtowych około 44% przychodów pochodziło ze sprzedaży do hurtu [!], około 27% przychodów pochodziło od handlowców detalicznych, a prawie 18% od producentów krajowych. Blisko 8% stanowiły bezpośrednie wpływy od konsumentów indywidualnych.
Sprzedaż detaliczna
Wprawdzie w 2013 r. obroty w handlu detalicznym ogółem (w cenach stałych) wzrosły w porównaniu z rokiem poprzednim o 4,5%, jednakże w sektorze przedsiębiorstw sprzedających żywność, napoje i wyroby tytoniowe wielkość obrotów spadła w okresie roku ubiegłego o 1%.
W 2013 r. sprzedaż detaliczna w Polsce, w cenach bieżących, zrealizowana przez przedsiębiorstwa handlowe i niehandlowe wyniosła 685,7 mld zł i była o 1,4% wyższa niż w roku 2012. W punktach sprzedaży detalicznej wartość sprzedanych towarów wyniosła 660,0 mld zł (wzrost o 1,3%). W ramach tego – wartość sprzedaży żywności i napojów bezalkoholowych wyniosła 166,5 mld zł (wzrost o 0,2%), napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych – 54,6 mld zł (spadek o 2,7%). W placówkach gastronomicznych sprzedaż detaliczna wyniosła 25,7 mld zł (wzrost o 5,7%).
Udział wartości sprzedaży detalicznej zrealizowanej w 2013 r. przez podmioty gospodarcze o liczbie pracujących 50 i więcej osób stanowił 52,0%, przez podmioty o liczbie pracujących do 9 osób – 28,4%, zaś przez przedsiębiorstwa o liczbie pracujących 10−49 osób – 19,6%.
Przedsiębiorstwa handlowe zrealizowały 86,7% sprzedaży detalicznej ogółem. Pozostałą część sprzedaży detalicznej zrealizowały przedsiębiorstwa produkcyjne i gastronomiczne.
Sprzedaż hurtowa
Wartość sprzedaży hurtowej wyszacowana w 2013 r. w przedsiębiorstwach handlowych (w cenach bieżących) wyniosła 1 010,6 mld zł i była o 3,1% wyższa niż przed rokiem.
Wzrost sprzedaży zanotowano w grupie żywności i napojów bezalkoholowych – o 11,1% oraz w grupie towarów nieżywnościowych – o 2,1%. Sprzedaż hurtowa napojów alkoholowych zmniejszyła się o 3,0%.
W strukturze sprzedaży hurtowej udział żywności i napojów bezalkoholowych wynosił blisko 135 mld zł, tj. 13,3% całości sprzedaży hurtowej, i wzrósł w porównaniu z poprzednim rokiem o 0,9%, natomiast spadł udział towarów nieżywnościowych o 0,8% oraz napojów alkoholowych o 0,1%.
Sprzedaż hurtowa realizowana przez przedsiębiorstwa z liczbą pracujących 50 osób i więcej stanowiła 47,1% (spadek o 0,5% w porównaniu z rokiem poprzednim.