Wieloletnia batalia o wolne niedziele w handlu znalazła swój finał. Sejm przyjął ustawę o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Ustawa wchodzi w życie 1 marca 2018 roku.

Od tego dnia do końca roku 2018 handel będzie pracował dwie niedziele w miesiącu – w pierwszą i ostatnią. W roku 2019 niedzielą handlową będzie jedynie ostatnia niedziela w miesiącu.

Docelowo – od 1 stycznia 2020 roku będzie w Polsce obowiązywał zakaz handlu we wszystkie niedziele miesiąca, z wyjątkiem siedmiu niedziel w roku – tj. trzech niedziel przedświątecznych (dwóch niedziel poprzedzających Boże Narodzenie i jednej niedzieli poprzedzającej Wielkanoc) oraz w ostatnie niedziele przypadające w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu – czyli wtedy, gdy sklepy organizują wyprzedaże. W Wigilię Bożego Narodzenia oraz w Wielką Sobotę przed Wielkanocą handel będzie się odbywał do godz. 14.00.

W niedziele niehandlowe otwarte pozostaną m.in. sklepy „w których handel jest prowadzony przez: przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek”, następnie sklepy na stacjach paliw, placówki handlowe na dworcach (tylko w zakresie związanym z bezpośrednią obsługą podróżnych), apteki i hurtownie farmaceutyczne, piekarnie, cukiernie, lodziarnie, placówki pocztowe czy sklepy w strefach wolnocłowych.

Na dotychczasowych zasadach będzie funkcjonować handel internetowy. Wyłączenie spod ograniczenia zakupów online może oznaczać potężne przyspieszenie na rynku e-handlu żywnością. Gdy analogiczne rozwiązania zostały wprowadzone na Węgrzech, tamtejsza sprzedaż żywności online rosła z kwartału na kwartał w tempie 30 procent.

Wśród poprawek Senatu przyjętych przez Sejm, najważniejsze sprowadzają się do uszczelnienia przepisów dotyczących prowadzenia sklepów w niedziele przez ich właścicieli (będzie to możliwe jedynie w sytuacjach, kiedy sprzedaż prowadzona jest przez takich przedsiębiorców we własnym imieniu i na własny rachunek – co oznacza, że sprzedaż w modelu ajencyjnym nie będzie dozwolona); doprecyzowania tego, czym w rozumieniu ustawy będą kwiaciarnie, cukiernie, piekarnie i lodziarnie (nie wystarczy, że sklep ma taką nazwę; kluczowa będzie kwestia „przeważającej działalności” firmy) oraz do ostatecznego wyłączenia spod ustawy podmiotów gastronomicznych (tu także posłużono się sformułowaniem o „przeważającej działalności”).

Zwraca się uwagę, że ograniczenie handlu w niedzielę – pomijając jego niewątpliwe korzyści społeczne – sprzyja niezależnym polskim kupcom. Wiadomo, że swego rodzaju uprzywilejowania małych i średnich polskich miejsc sprzedaży detalicznej nie udało się osiągnąć za pośrednictwem prób opodatkowania obrotów dużych sklepów, w szczególności tych największych, należących do zagranicznych sieci. Na przeszkodzie stanął wówczas zdecydowany sprzeciw Komisji Europejskiej, która – jak pokazuje praktyka – chroni interesy przede wszystkim dużych firm, zwłaszcza międzynarodowych korporacji.

Przypuszcza się, że nowe regulacje poważnie wpłyną na handel detaliczny w Polsce. Sieci bazujące na sklepach wielkopowierzchniowych – w szczególności hipermarketach zlokalizowanych na obrzeżach dużych miast – mogą mieć spore kłopoty z utrzymaniem dotychczasowych poziomów sprzedaży.

Niedziele handlowe w roku 2018:

styczeń: wszystkie

luty: wszystkie

marzec: 4 marca, 25 marca
kwiecień: 29 kwietnia

maj: 6 maja, 27 maja

czerwiec: 3 czerwca, 24 czerwca
lipiec: 1 lipca, 29 lipca

sierpień: 5 sierpnia, 26 sierpnia

wrzesień: 2 września, 30 września
październik: 7 października, 28 października

listopad: 4 listopada, 25 listopada
grudzień: 2 grudnia, 16 grudnia, 23 grudnia, 30 grudnia
W pozostałe 23 niedziele roku 2018 będzie obowiązywał zakaz handlu.

W 2019 roku sklepy będą otwarte już tylko w 15 niedziel, a zamknięte w 37 niedziel.

Docelowo – począwszy od 2020 roku – handel będzie możliwy tylko w siedem niedziel w roku: trzy niedziele przedświąteczne oraz w ostatnie niedziele przypadające w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu.